Bài 31. ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA
1) Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ
a) Từ trường quay. Sự quay đồng bộ:.
- Khi nam châm quay, từ trường có các đường sức từ quay trong không gian
làm một kim nam châm (đặt trong lòng nam châm ) quay cùng tốc độ góc
với nam châm ta nói kim nam châm quay đồng bộ với từ trường.
b) Sự quay không đồng bộ:
Trong dây dẫn kín đặt trong lòng nam châm (hình 31.2)
-Khi nam châm quay đều, khung dây quay theo nhưng bao giờ “tốc độ góc của khung dây luôn nhỏ hơn tốc độ góc của từ trường”
* Giải thích: SGK
- Nguyên tắc: Khung dây quay, sinh công cơ học. Động cơ hoạt động dựa
trên nguyên tắc của hiện tượng cảm ứng từ và sử dụng từ trường quay gọi
là động cơ không đồng bộ.

2) Tạo ra từ trường quay bằng dòng điện xoay chiều ba pha
Cho dòng điện ba pha chạy vào ba cuộn dây giống nhau (ba nam châm điện) đặt lệch pha nhau 1200 trên vòng tròn.
* Ban đầu dòng điện ở cuộn (1) cực đại => B1do cuộn (1) gây ra hướng
xa cuộn (1), B2 B3 do cuộn (2) và cuộn (3) gây ra sẽ hướng về cuộn (2)
và (3). Vậy từ trường tổng hợp do 3 cuộn gây ra là: B = B1+B2+B3có hướng
ra xa cuộn (1)
* 1/3 chu kỳ tiếp theo: dòng điện ở cuộn (2) cực đại, B có hướng ra xa cuộn (2)
* 1/3 chu kỳ tiếp theo: dòng điện ở cuộn (3) cực đại, B có hướng ra xa cuộn (3)
Vậy trong một chu kỳ, B quay được một vòng.
*Tóm lại, từ trường tổng cộng của 3 cuộn dây quay quanh tâm O với tần số bằng tần số của dòng điện (ta có từ trường quay)

3)Cấu tạo và hoạt động của động cơ không đồng bộ 3 pha:
a) Cấu tạo;
+ Stato: gồm 3 cuộn dây giống nhau quấn trên các lõi sắt gắn cố định
trên vỏ máy, đặt lệch nhau 1200 để tạo ra từ trường quay, được nuôi bằng
dòng ba pha.
+ Rôto hình trụ có tác dụng như một cuộn dây quấn trên lõi thép được đặt tại tâm vòng tròn.
b)Hoạt động của động cơ: Mắc động cơ vào mạng điện 3 pha, từ trường quay
do stato gây ra làm quay rôto trên trục. Chuyển động quay của rôto được
truyền ra ngoài để vận hành các cơ cấu chuyển động khác.


Bài 32.MÁY BIẾN ÁP TRUYỀN TẢI ĐIỆN
1) Máy biến áp:
a) Đ/n: Là thiết bị dung để biến đổi điện áp xoay chiều mà không làm thay đổi tần số của nó.
b) Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động:
* Cấu tạo: Gồm hai cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau cuốn chung trên một lõi sắt kín.
- Lõi hình chữ nhật, gồm nhiều lá thép (pha silic) mỏng ghép cách điện với nhau.
- Cuộn dây thường là đồng: Cuộn nối với dòng điện xoay chiều gọi là cuộn sơ cấp; cuộn nối với tải tiêu thụ gọi là cuộn thứ cấp.
* Hoạt động: Dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ:
- Dòng điện xoay chiều ở cuộn sơ cấp làm xuất hiện từ trường biến thiên trong lõi với tần số ω.
- Từ trường biến thiên làm từ thong qua cuộn thứ cấp biến thiên, làm xuất hiện một suất điện động cảm ứng có tần số ω.
- Giữa hai đầu dây thứ cấp có một điện áp xoay chiều
c) Sự biến đổi điện áp và cường độ dòng điện:
Các thông số của cuộn sơ và thứ cấp.
+Số vòng dây: N1, N2
+Suất điện động e1, e2
+Điện áp: U1, U2.